kíins
Maya yucateco[editar]
kíins | |
pronunciación (AFI) | /kíːns/ |
grafías alternativas | kíims |
Etimología[editar]
Si puedes, incorpórala: ver cómo.
Verbo transitivo[editar]
Conjugación[editar]
Voz activa | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
número | singular | plural | ||||
persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera |
Modo indicativo | ||||||
Incompletivo | kin kíinsik | ka kíinsik | ku kíinsik | k kíinsik | ka kíinsikeʼex | ku kíinsikoʼob |
Completivo | tin kíinsaj | ta kíinsaj | tu kíinsaj | t k kíinsaj | ta kíinsajeʼex | tu kíinsajoʼob |
Resultativo | in kíinsmaj | a kíinsmaj | u kíinsmaj | k kíinsmaj | a kíinsmajeʼex | u kíinsmajoʼob |
Modo subjuntivo | ka in kíinsej * | ka a kíinsej * | ka u kíinsej * | ka k kíinsej * | ka a kíinseʼex | ka u kíinsoʼob |
Modo imperativo | - | kíinsej * | - | - | kíinseʼex | - |
Voz pasiva | ||||||
Modo indicativo | ||||||
Incompletivo | kin kíinsaʼal | ka kíinsaʼal | ku kíinsaʼal | k kíinsaʼal | ka kíinsaʼaleʼex | ku kíinsaʼaloʼob |
Completivo | (j)kíinsaʼaben | (j)kíinsaʼabech | (j)kíinsaʼabij * | (j)kíinsaʼaboʼon | (j)kíinsaʼabeʼex | (j)kíinsaʼaboʼob |
Resultativo | kíinsaʼanen | kíinsaʼanech | kíinsaʼan | kíinsaʼanoʼon | kíinsaʼaneʼex | kíinsaʼanoʼob |
Modo subjuntivo | ka kíinsaʼaken | ka kíinsaʼakech | ka kíinsaʼak | ka kíinsaʼakoʼon | ka kíinsaʼakeʼex | ka kíinsaʼakoʼob |
* Los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. |
Véase también[editar]
Referencias y notas[editar]
- ↑ Gómez Navarrete, Javier A. (2009). Diccionario Introductorio Español-Maya, Maya-Español (pdf), Chetumal: Universidad de Quintana Roo, p. 140. «KÍINS»
- ↑ Yoshida, Shigeto (2009). Diccionario de la conjugación de verbos en el maya yucateco actual. Sendai: Tohoku University, p. 33. «KÍIM.S»